В этом году исполнилось ровно 25 лет, как амангельдинские школьники совершили поездку в западноевропейскую страну. Это было в конце июля начале августа 1995 года. Казахстан всего лишь четыре года назад стал независимым государством, после развала СССР почти сразу же перестали функционировать детские и молодежные коммунистические организации. Именно в это время в Амангельдинской средней школе стихийно создается скаутский отряд, который в 1994 году вышел на связь с республиканской организацией скаутов, которые уже прошли официальную регистрацию. После этого амангельдинские скауты начали принимать участие в летних лагерях Организации Скаутского Движения Республики Казахстан. А с начала 1995 года начала готовиться к участию во Всемирном Джамбори скаутов. Это стало возможным ... Читать дальше »

Познание окружающего мира, дружба, ответственность, приключение и удовольствие. Это и есть скаутинг. Всемирная организация, получившая свое начало в летних лагерях для мальчиков, организованный в 1907 году английским лордом Баден Пауэлом, сейчас охватывает 140 стран. Постепенно приобщаются к скаутскому движению и казахстанские ребята. Но сегодня у нас мало еще кто имеет четкое представление, что же такое юные разведчики (так называют скаутов). А объяснить лучше всего может лагерь «Стрела Джасыбая», который уже второй год организует республиканское бюро скаутского движения на турбазе в Баянауле. Он является как бы итогом работы ребят за год, их аттестацией.

... Читать дальше »

Ел барма Аманкелді сенен ыстық, себебі сенен түлеп, сенен ұштық. Жансарин Жаркен ағамыз жырлағандай, құт берек дарыған астықты елдің он жыл дәмін татып, суын іштім, қылмыстың алдын алып, жолын кестім. 1980 жылдың қаңтарында Аманкелді, Ленин атындағы тың совхоздарына ширек ғасыр толғанда, милиция өкілі болып генерал-майор Мұхажановтың бұйрығымен осы жолдың авторы тағайындалды. Мені елмен, жермен қала берді участокпен таныстыруға Ертіс қала аудандық ІІБ-нің бастығы милиция полковнигі Оразбай Қуанышев мырзаның өзі жолға шықты. Су жаңа Уаз автокөлігінің тізгінін мығым ұстаған милиция старшинасы Доценко Анатолий Степанович, жер апшысын қуырып келеді. Бет алысымыз Аманкелді қыр ... Читать дальше »

Жұмалап соққан бораннан Ертіс қаласынан шыға алмай әрең дегенде елге жеттім. Мені Аманкелді атындағы совхоз директоры міндетін атқарушы Жылқыбай Бейсенбайұлы Қадыровтың өзі автобус аялдамасынан  қарсы алды.  Қайда жүрсің, сені сағындық. Тоса, тоса, екі көзім төрт болды, дейді. Бас агроном Карагатеев Әмірдің гаражда тұрған ГАЗ-69 автокөлігінен рация ұрланған. Өздері бір жұма іздеп, көрдім, білдім жоқ. Қажығасын күдер үзіп қойған. Гараж есігіндегі қара құлыпты ілгегімен жұлып алған. Біздің білетінміз алған ұры, көрген құдай деп ренжиді, ұрының ізін кескенмен, қарлы боран ізін басып қалған. Жылқыбайдың менімен құрдастығы тағы бар, рация табылмаса, күні ертең ағаш аттың ... Читать дальше »

Аманкелді атындағы шаруашылық – облыстағы ең шалғай орналасқан қыр совхоздарының бірі. Қызметке келген бетім, ауылда ұрлықтың ұшынып тұрған кезі. Қырдың ұры жолдары аздай, дәл әргеден Кереку- Омбы тас жолы, Көкше-Русская Поляна, Омбы темір жолы өтеді. Қысқасы, тоқсан жолдың торабы, сауысқаннан сақ болмасаң, бір-ақ түнде жиған-тергеніңді жоқ қылады. Әді есімде 1981-дің тамыз айы, екі кештің арасында көшеде сығандар қаптап кетті. Ендігі жетпегені, сығандар еді, бұлардың басқан іздерінен шөп шықпайтыны елге мәлім, бақсам, Русская Поляна жеріндегі әріптестерім сығандарын маған тоғытқан. Ол кезде сығандар тұрақты мекенге қоныстанбайтын.

... Читать дальше »

Жұлдыз Қажатова – Назарбаев зияткерлік мектебінің түлегі. Сүлейман Демирел университетін «Екі шет тілі» мамандығы бойынша тәмамдаған. Университетте ағыл-шын тілінде оқып, түрікшені қоса меңгеріп, екінші тіл ретінде қытай тілін таңдаған. Қазір Қытай астанасы Бейжіңде магистратура алдындағы бір жылдық тіл үйрену курсын аяқтап жатыр. Жұлдыз «Ұлан» газетінің тілшілері мен оқырманына аспанасты елінде оқу жөнінде әңгімелеп берді.

– Қытай тілін таңдауымның басты себебі – университетте тек қытай тілінен сабақ беретін native speaker болды. Өзім шет тілдерді меңгеруге қатты қызығамын. Сондықтан осы жағына баса назар аудардым. Екінші курста жүргенімде Еxchange бағдарламасымен бір семестр Қытайға оқып келдім. Бұл ел мені жақсы қабылдад ... Читать дальше »

"Ел- елдің бәрі жақсы. Өз елің бәрінен де жақсы". Қыпшақ – түркі тайпасы, 9-шы ғасырға дейін Жайықтан шығысқа қарай Ертіске дейін мекендеген. 890-шы жылы Қыпшақтар Жайықтан өтіп печенегтерге шабуыл жасап, оларды екіге: шығыс және батыс бөлікке бөліп тастады. 900 – 1200 жылдары қыпшақтар Еділден Днепрге дейін қоныстанып, Ресейдің оңтүстік жағына шабуылдап тұрды. 1222 жылы Кавказдың теріскей бетінде оларды монғол қолбасшысы Сүбетай ( дұрысы Сыпатай) мен Жебе жеңіліске ұшыратты. 1223 жылы Қалқа өзенінің жағасында монғолдар қыпшақтар мен орыс княздерінің біріккен жасақтарын тізе бүктірді. Монғолдаросы алғашқы жеңістеріне тоқмейілсіп шығысқа қайта қайтты. 1237 жылы Батый Ресейдің шығыс және оңтүстікжағын бағындырып болғасын, жолшыбай қыпшақтарға да тиісіп талқан қылып кетті. Араб тарихшысы Рукнаддиннің айту ... Читать дальше »

Иштван (Атлан) Мандоки Коныр (Mándoky Kongur István) - венгерский учёный, кыпчак по происхождению, доктор филологических наук, профессор, выдающийся тюрколог 20 века, основоположник европейского кыпчаковедения, автор уникальных трудов по истории, культуре и языку тюркских народов. Фамилия и имя при рождении — Мандоки Иштван, во взрослом возрасте принял первоначальную фамилию своего семейства Конгур. Отец — Мандоки Кулан Шандор, мать — Караси Кочкар Ержебет, оба по происхождению куны (ассимилированные кыпчаки Венгрии).Основные научные интересы - кыпчако-тюркская филология, древняя история мадьяр, этнография и этническая история кунов (кыпчаков Венгрии), казахско-кунские параллели языка и этнографии. Опубликовал более сорока научных статей на венгерском, немецком, ф ... Читать дальше »

По своей структуре село Амангельды было довольно-таки оригинальным. В самом селе в лучшие годы проживало около 1200 человек, а в школе училось более 300 учащихся. В структурном плане непосредственно село делилось на «Хутор» и «Центр». На небольшом отдалении севернее располагался небольшой населенный пункт «Заготзерно», который в хозяйственном плане подчинялся Иртышскому управлению сельского хозяйства и ХПП, а в административном больше тяготел к Амангельды, дети из «Заготзерно» учились в Амангельдинской ... Читать дальше »

«Ауылымды, бала күндерімді сағынамын...» - дейді қазақ тіліне жетік павлодарлық орыс қызы Ирина Нұрпейісова – Апай, сәлеметсіз бе! – деген дауыс естілді. Әдемі орыстың қызы қазақ тілінде амандасып, көшенің арғы бетінен бағдаршамның жасыл көзі жанған соң бері өте берді. – Мені танымадыңыз ғой дейім, мен Ирамын ғой, Ира! – деді қыз өзі бір түрлі ыңғайсызданып. – Ира деймісің? Шынымды айтсам, тіпті, танымай тұрмын, – дедім. – Сіз біздің ауылға, Аманкелдіге келдіңіз ғой, мектеп туралы жаздыңыз, есіңізде ме? Мені «Егеменге» газетке суретіммен шығардыңыз, қазақша оқып жүр деп! Мен сол Ирамын ғой, апай! – дегенде барып есіме түсті. 2004 ... Читать дальше »